Σχεδόν όλοι όσοι τρέχουν (ή έχουν αγοράσει παπούτσια για τρέξιμο) έχουν ακούσει για τον πρηνισμό, για τον τρόπο δηλαδή που πατά το πόδι – στο κέντρο, προς την εσωτερική ή την εξωτερική πλευρά. Και αυτό διότι ανάλογα με τον τρόπο που γίνεται, επηρεάζεται η πιθανότητα τραυματισμού. Οσο πιο άτσαλα πατά το πόδι – είναι η κοινώς αποδεκτή θεωρία – τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος. Ομως μια προκλητική νέα έρευνα δείχνει ότι αυτή η διαδεδομένη πεποίθηση πιθανότατα είναι λανθασμένη, ενώ υπάρχουν ακόμα πολλά που δεν γνωρίζουμε για τον πρηνισμό και γιατί το πόδι κινείται όπως κινείται.
Για τη νέα έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε πρόσφατα στη «Βρετανική Επιθεώρηση Αθλητιατρικής», ερευνητές του Πανεπιστημίου Ααρχους της Δανίας και άλλων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων άρχισαν να βάζουν διαφημίσεις στις δανικές εφημερίδες και σε γυμναστήρια προκειμένου να βρουν άνδρες και γυναίκες που δεν έτρεχαν, αλλά ήθελαν να προσπαθήσουν.
Η στρατολόγηση νεόκοπων δρομέων για μελέτες σχετικά με τους κινδύνους τραυματισμού είναι κάτι ασυνήθιστο. Συνήθως, οι ερευνητές βασίζονται σε μελέτες έμπειρων δρομέων, μια και αυτοί είναι που υφίστανται τέτοιους τραυματισμούς. Ζητώντας τους να περιγράψουν συνήθειες, προπονήσεις, τα σώματά τους και πώς τραυματίστηκαν, οι ερευνητές αποκτούν σημαντικές γνώσεις για το θέμα. Τέτοιου είδους έρευνες όμως έχουν περιορισμούς. Βασίζονται σε αναμνήσεις που συχνά παραλείπουν σημαντικές λεπτομέρειες και όχι σε πειράματα που γίνονται υπό ελεγχόμενες συνθήκες. Και επειδή οι έμπειροι δρομείς έχουν μεγάλο ιστορικό τραυματισμών – συχνά ο ένας οδηγεί στον άλλο – είναι δύσκολο να απομονωθεί ο αρχικός βασικός παράγοντας κινδύνου.
Ετσι οι Δανοί ερευνητές στράφηκαν σε καινούργιους δρομείς, οι οποίοι θα αποτελούσαν ουσιαστικά «λευκό χαρτί». Τελικά κατέληξαν σε 927 υγιείς ενηλίκους – αριθμός δείγματος εντυπωσιακά μεγάλος. Οι εθελοντές, άνδρες και γυναίκες, ήταν ηλικίας από 18 έως 65 ετών. Χρησιμοποιώντας λεπτομερείς μετρήσεις και οπτικές αξιολογήσεις, οι ερευνητές έκαναν το προφίλ των ποδιών κάθε εθελοντή προκειμένου να καθορίσουν πώς πατούν.
Βεβαίως, ο πρηνισμός είναι φυσικός κατά τη διάρκεια του τρεξίματος. Οταν το πόδι πατά και στρέφεται προς τα μέσα καθώς ακουμπάει το έδαφος απορροφά κάποιες από τις δυνάμεις που προκαλούνται. Το να καθοριστεί πώς γίνεται ο πρηνισμός από κάθε άτομο την ώρα που κινείται, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Γενικά, οι πιο επίπεδες πατούσες έχουν εντονότερο πρηνισμό, ενώ οι πατούσες με μεγαλύτερη καμάρα λιγότερο. Ωστόσο, στη μελέτη οι ερευνητές προχώρησαν μερικά βήματα ακόμη. Χώρισαν τους εθελοντές σε εκείνους που έχουν ουδέτερο πρηνισμό, υπερπρηνισμό (προς τα έξω), σοβαρό υπερπρηνισμό, υποπρηνισμό (προς τα μέσα) και ακραίο υποπρηνισμό.
Κατόπιν έδωσαν σε όλους τους εθελοντές το ίδιο μοντέλο ελαφρών, ουδέτερων παπουτσιών τρεξίματος (αντί δηλαδή για ζευγάρια που έχουν στόχο να διορθώνουν τα προβλήματα πρηνισμού), μαζί με ρολόγια με GPS για να καταγράφουν τα χιλιόμετρα που διανύουν και οδηγίες να αναφέρουν οποιονδήποτε τραυματισμό, τον οποίο κατόπιν αξιολογούσαν γιατροί.
Οι εθελοντές έτρεξαν όσο ήθελαν επί έναν χρόνο: συνολικά, τα μέλη της ομάδας κάλυψαν περισσότερα από 327.000 χιλιόμετρα και υπέστησαν 300 τραυματισμούς. Αντίθετα από την κοινή πεποίθηση, λοιπόν, όσοι είχαν υπερπρηνισμό ή υποπρηνισμό δεν τραυματίστηκαν περισσότερο από εκείνους που είχαν ουδέτερο. Μεταξύ όσων διήνυσαν τουλάχιστον 965 χλμ. κατά τη διάρκεια του έτους, η συχνότητα των τραυματισμών ήταν ελαφρώς υψηλότερη στους δρομείς με ουδέτερο πρηνισμό σε σύγκριση με όσους έκαναν υπερπρηνισμό.
Αυτό το αποτέλεσμα επιβεβαιώνει άλλα πειράματα που έδειξαν ότι όταν οι δρομείς επιλέγουν τα παπούτσια βάσει του τύπου του ποδιού τους, δηλαδή για να διορθώνουν τον τρόπο του πρηνισμού τους, τραυματίζονται εξίσου συχνά ή και συχνότερα από εκείνους που διαλέγουν τα παπούτσια τους τυχαία.
Ουσιαστικά, όπως λέει ο Ράσμους Οστεργκααρντ Νίλσεν, ο επικεφαλής των γιατρών ερευνητών της μελέτης, αυτό που αποδεικνύεται είναι ότι οι βαθμοί κατά τους οποίους αποκλίνει, υποθετικά, το πόδι με πρηνισμό ίσως να μην αποτελούν ανωμαλία και να μη συμβάλλουν στους τραυματισμούς. Και, άρα, οι δρομείς δεν πρέπει να απασχολούνται ιδιαίτερα με το θέμα αυτό. Μαζί του συμφωνούν και άλλοι επιστήμονες. «Πρόκειται για εξαιρετική έρευνα» σχολιάζει ο Μπράιαν Χαϊντερσάιτ, καθηγητής Βιομηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Γουισκόνσιν. Και αποδεικνύει, προσθέτει, ότι είναι λάθος να προσπαθούν οι αθλητές να αλλάξουν τον πρηνισμό τους με συγκεκριμένα παπούτσια. Το σημαντικό είναι, τονίζει, η άνεση που προσφέρουν τα παπούτσια του τρεξίματος. «Αυτό πρέπει να είναι το πρώτο κριτήριο».
Πηγή: tanea.gr